فاجعه ایی بزرگ در بناهای تاریخی
مخالفت در عدم واگذاری بناهای تاریخی به شهرداری ، اشتباه استراتژیکی است
مخافت در عدم واگذاری بناهای تاریخی به شهرداری ها،اشتباهی استراتژیک است بناهای نفیسی که دراختیارسازمان میراث فرهنگی است و در حال از بین رفتن است خود یک جنایت است نمی توانیم این را به این شکل تفسیرکنیم که اگر بناهای تاریخی در اختیار شهرداری ها قرار بگیرد جنایت است این نظر یک اشتباه و خامی تفکرات مطرح کنندگان میباشد میراث با توجه به عدم اعتبارات موجود میبایست تمام قد برای واگذاری بناهای تاریخی به شهرداری بایستد .
خانه‌ها و بناهای تاریخی به عنوان یک منبع ثروت می تواند در معرفی بخشی از فرهنگ و تمدن مورد استفاده قرارگیرد و مشکلات اجتماعی و اقتصادی جوامع محلی را تا حدودی مرتفع کند چرا که با اتکا به اعتباردستگاه‌های دولتی وحجم بناهای تاریخی ، نمی توان تمام این بناهای ارزشمند را احیا و نگهداری کرد و همکاری بخش های غیر دولتی در این حوزه تاثیر بسیار قابل توجهی در روند مثبت حفظ بناهای تاریخی دارد این بناها از سویی به عنوان معرف بخشی از فرهنگ و تاریخ بهشهرمی تواند در معرض دیدن گردشگران و علاقه مندان قرار گیرد . ورود شهرداری به موضوع حفاظت و مرمت بناهای تاریخی گامی بزرگ است نمی توانیم مفهوم حراست و واگذاری بناهای تاریخی را به شهرداری به این شکل تفسیر کنیم که اگر بناهای تاریخی در اختیار شهرداری ها قرار بگیرد جنایتی برای حریم تاریخی بوجود خواهد آمد چرا که مدیریت شهری بهترین بازوی حفظ گنجینه های ارزشمند کشور است و دولت میبایست ازوجود شهرداری درکنارسازمان میراث فرهنگی استقبال نماید .
با توجه به این که شهرداری بهشهردرعرصه حفظ وحراست ازآثار تاریخی کارنامه موفقی ارائه کرده است ونگه داری از باغ شاه عباسی و بنای تاریخی چهلستون کاملا گویا این مطلب خواهد بود .بسیاری از مسئولان به این باور رسیده اند که مدیریت شهری بهترین بازو و پشتیبان در حفظ گنجینه های ارزشمند کشورهستند و شهرداری‌ها درعرصه حفظ و حراست از آثار باستانی کمک کننده و بازوان قدرتمند اقتصادی موثری هستند .
با توجه به تبصره ۳۶ درراستای اهمیت و ضرورت بناهای تاریخی و فرهنگی واحیای بافت های ارزشمند بهشهر یکی از این اقدامات که سازمان صنایع دستی و گردشگری میتواند اماکن تاریخی به استثنای نفایس ملی که دراختیار خود دارد را به شهرداریهای با جمعیت بیش از ۱۰۰ هزار نفر برای بهره برداری واگذار نماید و شهرداری موظف است نسبت به مدیریت، حفاظت و مرمت و بهره برداری از اماکن مربوط تحت نظارت سازمان صنایع دستی، فرهنگی و گردشگری عمل کنند.
شهرستان بهشهر با تمدنی کهن از وجود موزه مردم شناسی برای حراست و انتقال هویت اصیل بی‌بهره بوده در حالیکه پتانسیل زیادی برای یک موزه مردم شناسی دراین شهرداشته، موزه می تواند در میزان ماندگاری گردشگردرشهرستان کمک شایانی کند وقطعا وجود این موزه نقطه عطفی درعرصه گردشگری خواهد بود.
اگر ما ازموزه بعنوان یک دانشگاه یاد کنیم باید صراحتا عنوان داریم که تنها یکی از کارکردهای موزه همان گونه که اشــاره شد بازدید صرف برای گردشگر نخواهد بود و انواع کارکرد با اهداف پژوهشــی، آموزشی برای دانشجویان با توجه به وجود پنج دانشگاه دراین شهر خواهد داشت بنابراین احداث موزه و تبدیل این مکان تاریخی به موزه درحقیقیت مکان مناسبی برای حفظ رابطه میان نسل‌هاست، جایی برای احساس تعلق و نگاهی دوباره به هویتی که زیر بارزندگی در دنیای مدرن قرار دارد.
هر نسلی وارث گنجینه‌ای ازمنابع مادی ومعنوی است که حافظه جمعی را می‌سازد و احساس هویت و تعلق اجتماعی را تقویت می‌کند منابع گرانسنگ و غنی این شهرتاریخیکه در ۱۳ هزار سال گذشته انسانهای غار نشین در آن سکونت داشته اند هم اکنون که وارثان آن همه تاریخ نوشته شده، شهروندان این شهر میباشند ازدیدارسبک زندگی و اسباب و تجهیزات روزمره آن زمان محروم بوده وهم اکنون در سایر موزه ها درمعرض دید گردشگران وشهروندانی قرارخواهد گرفت که شاید تا کنون نه تنها وارد این شهرتاریخی نشده بلکه از آداب و رسوم آن نیز چیزی نمی دانند، اثر تاریخی شهرستان بهشهرودیعه‌ای گرانبها برای شهروندان بهشهربوده که تاکنون بدلیل فقدان فضای مناسب به منظوربرپایی موزه و عرضه نمایش، بحثهایی وجود داشته که هم اکنون با این بسته پیشنهادی، یعنی بنای تاریخی پهلوی به نظردیگرجای هیچ بهانه ایی باقی نمی ماند. درحقیقت موجب انبساط خاطر خواهد بود که مسئولان جهت برقراری ارتباط شهروندان بهشهری با گذشته و میراث خود،این پیشنهاد را جدی گرفته واغماض ننمایند .
نقش حیاتی موزه ها دراین شهر نقشی بدیع، ماندگار و مروج ناب ترین پدیده های فرهنگی خواهد بود چرا که مطمئنا احداث موزه در این شهر تاریخی که قدمگاه انسانهای ۱۳ هزار ساله بوده ، از معدود مراکزی جهت حافظ یادگاران نسل گذشته و در حقیقت فرزندان هنر و تاریخ خواهد بود چرا که هر یک از این اشیا تاریخی این شهر در عین بی زبانی به هزار زبان سخن خواهند گفت زیرا اسناد معتبری از هنر، فرهنگ و تاریخ را ارایه خواهند نمود .
از جمله بناهای تاریخی که از سال ۱۳۱۵ در این شهر بنا گردیده سبک نوین معماری از زمان پهلوی تاکنون میباشد ساختمان متعلق به کارخانه چیت سازی بوده که هم اکنون به نظر میرسد میتوان ازآن بعنوان موزه مسکوکات و مردم شناسی و یا هر نوع دیگر با نظارت کارشناسی میراث فرهنگی انجام داد این بنا، تنها بنای تاریخی ارزشمند از زمان پهلوی درشهرستان بهشهربوده که متاسفانه به دلیل عدم ثبت آثارمیراث فرهنگی امکان حمایت جدی ازآن تاکنون به وجود نیامده است .
شهرداری بهشهرهم اکنون حراست وبهره برداری از بنای تاریخی چشمه عمارت با قدمتی بیش از۴۱۰ سال مربوط به دوران شاه عباس صفوی که به حال خود رها شده وساختمان شماره ۳ شهرداری که مربوط به بنای تاریخی از زمان پهلوی در سال ۱۳۱۵ میباشد را به عنوان دوگزینه پیشنهادی برای میراث در نظرگرفته است چراکه تجربه و گذشت زمان ثابت کرده است که میراث با توجه به فقدان منابع مالی قادر به نگه داری از بناهای تاریخی نمیباشد ( بنای تاریخی چشمه عمارت ، آب انبارها، و..) در این راستا شهرداری نیز دو گزینه گردشگری روی میز میراث فرهنگی استان مازندران قرار داده است پیشنهاد اول چمشه عمارت ، و پیشنهاد دوم بنای تاریخی دوران پهلوی که بیش از ۹۰ سال قدمت داشته را که بعنوان کادر اداری کارخانه چیت سازی از آن استفاده میشده را دربسته پیشنهادی بعنوان موزه مردم شناسی و یا مسکوکات قرارداده است که تا به حال هیچ پاسخی دریافت نکرده است .
فاطمه ذبیح پور
مسئول روابط عمومی شهرداری و شورای اسلامی بهشهر
و دبیر شورای روابط عمومی ادارات شهرستان بهشهر
