امسال، بهره‌برداری از قطعه اول آزاد راه تهران شمال
جهانگیری: امیدوارم قطعه دوم آزاد راه بعد از تجهیز کارگاه‌های پیمانکاران ظرف ۳ سال آینده تکمیل شود
نیم نگاه
کارگرها هم برخی بومی و از روستاها و شهرهای اطراف هستند. برخی هم از جاهایی مثل خوزستان و کرمانشاه به اینجا آمده‌اند و کمپ دارند. روی هم رفته حدود ۲ هزار نفر هر روز از ساعت ۸ صبح تا ۵ عصر در اینجا مشغول کارند
۴۰ رشته تونل، در مسیر ۳۲ کیلومتری با عمر ۱۲۰ ساله حفر شده‌اند و ۹۵ درصد از کار تونل‌ها به پایان رسیده است
در طول مسیر آزادراه پل‌هایی وجود دارد که ارتفاع آنها بسیار بلند است و از پیچیدگی‌های بزرگی برخوردار هستند؛ این پل‌ها که از سازه‌های بسیار پیچیده فنی برخوردارند، نشان از توانمندی مهندسان ایرانی دارد
راه باریکی از نور درون تونل عظیم را روشن کرده است. از دهانه پشت سر، صدای بیل‌های مکانیکی بلند است و در داخل تونل، داربست‌ها و سازههایی عظیم، مقابل دیوارها قرار گرفته‌اند. تونل در دل پیچ‌و‌تاب کوه پیش می‌رود و کم‌کم نور پشت سر محو و نور پیش رو، نمایان می‌شود. در بیرون از تونلِ بخش چهارم قطعه اول آزادراه تهران-شمال، چندین ماشین کنار هم قرار گرفته‌اند. کارگران در طول مسیر، چند دقیقه‌ای دست از کار کشیده‌اند و دوربین به دست، حضور اسحاق جهانگیری را در دوربین‌هایشان ثبت می‌کنند. تا چند سال پیش، در تمام طول مسیر کارگران چینی دیده می‌شدند و حالا همه چهره‌ها ایرانی است. یکی از مسئولان شرکت پیمانکار ایرانی میگوید:«تنها در هر بخش از قطعه اول، حدود ۴۰۰ نفر کار می‌کنند. کارگرها هم برخی بومی و از روستاها و شهرهای اطراف هستند. برخی هم از جاهایی مثل خوزستان و کرمانشاه به اینجا آمده‌اند و کمپ دارند. روی هم رفته حدود ۲ هزار نفر هر روز از ساعت ۸ صبح تا ۵ عصر در اینجا مشغول کارند.»
معــــاون اول رئـیس‌جــــــمــــهوری، وزیر راه‌وشهرسازی و رئیس بنیاد مستضعفان، در بخش‌هایی از مسیر می‌ایستند و روند پیشرفت طرح را رصد می‌کنند. طرحی که به نماد مدیریت ناکارآمد در کشور تبدیل شده و از سال ۷۶ تا ۹۲، تنها ۱۷ درصد پیشرفت کرده بود. آزادراه تهران-شمال حالا به پیشرفت ۸۵ درصدی در قطعه اول رسیده است.
در هر طرف از جاده، کوه‌هایی نوک‌تیز قد علم کرده‌اند و مسیر سنگلاخ در فاصله‌های کوتاه، به تونل می‌رسد.
۴۰ رشته تونل، در مسیر ۳۲ کیلومتری با عمر ۱۲۰ ساله حفر شده‌اند و ۹۵ درصد از کار تونل‌ها به پایان رسیده است. مرتضی جوادی، ناظر طرح میگوید: «این کوه‌ها را ببینید، کو‌‌ه‌های البرز است. خیلی نوک‌تیز و رام‌نشدنی. بالا رفتن از آنها کار کوهنورد حرفه‌ای است. باید از آنها بالا می‌رفتیم و ماشین‌آلاتی را جاسازی می‌کردیم و بعد به آن طرف کوه می‌رسیدیم. ریزش و رانش بارها اتفاق می‌افتاد. یک قطعه از این سنگ‌ها پایین بیفتد، ماشین را له می‌کند. الان را که آخرهای کار است نبینید، رام کردن کوه‌ها و حفر تونل در دل آنها اصلاً ساده نیست. تازه بعضی از تونل‌ها بر اساس مطالعات اشتباه اندازه‌هایشان ترسیم شده بود و ما دوباره از اول کار این مطالعات را انجام دادیم.»
بعد از طی یک ساعت مسیر، نوری که دل تونلی پهن‌پیکر و بلند را روشن می‌کند، به فضایی سرسبز می‌رسد. درختانی بلند در گوشه‌ای از مسیر قد علم کرده‌اند و در ارتفاعات پایین بزرگراه، رودهایی روان و سرسبزی جاده چالوس پیداست. قطعه اول آزادراه تهران-شمال از بزرگراه همت به سه‌راهی شهرستانک رسیده و قرار است پس از ۲۰ سال، امسال بالاخره زیر بار ترافیکی برود.
قطعه اول امسال
و قطعه دوم سه ساله افتتاح می‌شود
«زمانی که برای بار اول من اینجا آمدم، هیچ چیزی نبود. هیچ‌چیز. الان ببینید. شاید اگر آن زمان می‌دیدید باورتان نمی‌شد که در ایران بتوان ۴ ساله آن زمین خاکی را این‌طور تحویل داد.» مرتضی جوادی، جوانی که نظارت طرح را برعهده دارد و بر اساس رزومه علمی‌اش برای این کارانتخاب شده، چنین از وضعیت انتهای قطعه اول آزادراه که اسحاق جهانگیری برای صحبت با خبرنگاران در آن‌جا ایستاده بود، روایت می‌کند. در این نقطه، تونل‌ها به انتها رسیده و زیبایی‌های جاده چالوس نمایان شده است. سازه‌های فلزی عظیم در پایین این قسمت از جاده، قرار گرفته‌اند و کارگران با کلاه‌هایی روی سر مشغول کار در آن‌جا هستند. اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری روز گذشته در کنار خبرنگاران، مسئولان و کارگران طرح گفت: «فکر می‌کنم آزادراه تهران- شمال یکی از افتخارات مهندسی ایران است که بارها باید گفته شود.مردم ایران باید به توانمندی مهندسان ایرانی اطمینان کنند.قطعه یک به طول ۳۲ کیلومتر این آزادراه با پیشرفت فیزیکی مطلوبی روبه‌رو بوده و امیدواریم در سال ۹۶ از این قطعه بهره‌برداری شود.» او با بیان وضعیت قطعه‌های دیگر ادامه داد: «در قطعه ۲ که ۲۲ کیلومتر طول دارد ۴ پل در مسیر انتخاب شده و طول تونل البرز حدود شش کیلومتر است.من امیدوارم قطعه ۲ آزاد راه بعد از تجهیز کارگاه‌های پیمانکاران ظرف ۳ سال آینده تکمیل شود.» تونل‌های طولانی که در برخی از آنها بدون حضور هیچ ماشین دیگری ۱۵ دقیقه طی کردن آن زمان می‌برد، دلهره‌ای از آمادگی برای مسائل ایمنی در زمان بارگیری ترافیکی، مثل آتش‌سوزی ایجاد می‌کند. اما عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی که در بازدید از این طرح حضور داشت، گفت:«در طرح آزادراه تهران-شمال هم بحث مسائل ایمنی و هم مسائل معماری بسیار مهم است؛ برای مثال در یک تونل ۴۹۰۰ متری مسائل ایمنی و جلوگیری از حریق مورد نظر قرار گرفته است. این طرح کارهای فنی بسیار پیچیده‌ای دارد از برخی مسیرها که عبور می‌کنیم کار حفاری تونل بسیار سخت صورت می‌گیرد، به این دلیل که جاده قدیمی در کنار این راه وجود دارد که مردم در حال تردد هستند و باید مراقب باشیم سنگ روی جاده نیفتد.» آخوندی تأکید کرد:«با این حال با همه سختی‌هایی که وجود دارد، این آزادراه یکی از بزرگترین طرح‌های مهندسی است.»
ما روی آسمان کار می‌کردیم
در ابتدای جاده سولقان به سمت امامزاده داوود، حدود یک سال پیش سازه بسیار عظیمی میان زمین و آسمان نیمه‌کاره قرار گرفته بود و جرثقیل‌هایی غول پیکر که قیمت گران‌ترین آنها به حدود ۲ میلیارد تومان می‌رسد، سازههایی بتنی را برای تکمیل آن جابه‌جا می‌کرد. حالا خبری از این ماشین‌ها نیست و آن سازه‌های نیمه‌کاره، به پل‌هایی عظیم تبدیل شده‌اند. یکی از کارکنان این طرح درباره کار پل‌ها میگوید:«ما روی آسمان کار کردیم. فقط برای اینکه به بالای آنها برسیم، باید یک ربع از نردبان‌ها بالا می‌رفتیم.» این پل‌ها که تونل‌هایی را که دل کوه را کنده‌اند به هم متصل می‌کنند، یکی از عظیم‌ترین قسمت‌های آزادراه تهران-شمال است. جهانگیری درباره این پل‌ها میگوید:«در طول مسیر آزادراه پل‌هایی وجود دارد که ارتفاع آنها بسیار بلند است و از پیچیدگی‌های بزرگی برخوردار هستند؛ این پل‌ها که از سازه‌های بسیار پیچیده فنی برخوردارند، نشان از توانمندی مهندسان ایرانی دارد.»
بر اساس صحبت‌های خیرالله خادمی، معاون وزیر راه و شهرسازی این طرح قبلاً دست چینی‌ها بود و حالا به طور صد درصد توسط پیمانکار ایرانی انجام می‌شود. ماشین‌آلاتی که در این طرح به کار گرفته شده، کرایه ماهانه بعضی‌هایشان به ۵۰ میلیون تومان می‌رسد. در کنار یکی از بیل‌های مکانیکی، جوانی آفتاب‌سوخته ایستاده و به راننده آن، مسیر می‌دهد. او ۲۸ ساله است و لیسانس حسابداری دارد. از خوزستان برای کارکردن به اینجا آمده و میگوید:«هر روز از ساعت ۸ صبح تا ۵ عصر کار می‌کنیم. دو ماه اینجا هستیم و بعد مرخصی می‌رویم. خدا را شکر حقوق‌مان بد نیست. به هر حال من با لیسانس کنترلچی بیل‌مکانیکی هستم اما کار است دیگر، خیلی بهتر از بیکاری است.» کمی دورتر از او، خانمی با کلاه ایمنی و جلیقه‌ای سفید ایستاده است. او تنها زن شاغل در این طرح است و میگوید:«من مهندس عمران طرح هستم. دو سال است که اینجا کار می‌کنیم.» بر اساس صحبت‌های او و سایر ناظران، به خاطر رعایت نهایت ایمنی و انجام مسیریابی صحیح، افتتاح فاز اول طرح چند ماه به تأخیر افتاده است. سعیدی‌کیا، رئیس بنیاد مستضعفان که روز گذشته در بازدید از طرح حضور داشت، درباره علت این تأخیر میگوید:«زمستان سختی را پشت سرگذاشتیم و رانش‌های بزرگی در طول مسیر اتفاق افتاد، حتی مجبور شدیم مسیر جدیدی را دنبال کنیم. مسیریابی طرح، مهم بود و به همین دلیل برای نخستین بار مشاور گرفتیم که این کار برای پیشرفت و بهبود کار ارزش داشت.»
ریحانه یاسینی
